کد مطلب:43375 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:22

گنجینه پرسمان » خانواده و زندگي

دانشجوي 27 سالهام كه چهار سال است از افسردگي رنج ميبرم. در سال سوم دبيرستان شاهد حادثه سقوط پدر از طبقه دوم منزل بودم بعد از آن حادثه دچار عذاب وجدان شدهام در حال حاضر در خوابگاه ساكن هستم و بيش تر در خواب به سر ميبرم و به فشار خون، تپش قلب، عدم تمركز مبتلا شدهام مرا راهنمايي كنيد؟

با سلام و آرزوي موفقيت و شادكامي براي شما از اين كه به ما اعتماد نموده و با ما مكاتبه نمودهايد سپاسگزاريم.

افسردگي نشانگر احساس كسالت روان، كمبود انرژي، از دست رفتگي، نااميدي و بي فايده بودن است و بي علاقگي و بدبيني نيز به همراه آن ميآيد. حالت افسردگي اغلب پس از نوميدي و يا احساس از دست دادن چيزي بوجود ميآيد.(1) درباره علل افسردگي گفتهاند: علل افسردگي به عنوان يك بيماري به سه دسته اصلي تقسيم ميشود. ارگانيك (جسمي) رواني و اجتماعي.(2) با توجه به محتواي نامه ميتوان حدس زد كه عامل افسردگي شما همان عوامل رواني باشد كه همان احساس پشيماني و عذاب وجداني است كه اين چند ساله با آن مواجه بودهايد. يكي از كارشناسان غربي ميگويد: شكنچههاي وجدان اخلاقي بسيار جانگاه و توانفرسا و گاهي صورت پشيماني به خود ميگيرد كه آن را جز با جبران خطا يا فديه نميتوان آرام كرد. به همين جهت آمرزيدن گناهان در اديان حائز مقامي مهم ميباشد.(3) البته اين در صورتي است كه شما در واقعه ذكر شده، مقصر باشيد كه با توبه به درگاه الهي ميتوانيد آن را از ذهن خود دور نموده و درسي براي زندگي خود در حال و آينده قرار دهيد، چرا كه خداوند بخشنده و مهربان است اما اگر در حادثه ذكر شده، شما قصوري نداشتيد كه ظاهر نامه نيز بيانگر آن است، توبيخ و تنبيه خودتان و در نتيجه گرفتاري پيش آمده براي شما هيچ دليلي موجه و معقولي ندارد، مگر همه چيز به دست ما و يا به اراده ما است؟ ما چقدر در حوادث اين عالم و يا حتي در زندگاني مان دخالت داريم؟ ما چقدر از آيندهمان خبر داريم؟ از فرداي زندگي خود اطلاع نداريم. حضرت علي(ع) فرموده است من خدا را به نقص تصميمها و تلاش شناختم يعني تلاش ميكنم و فكر ميكنم همه مقدمات كار آماده است، اما به يكباره منصرف ميشوم و يا دست از كار كشيده و يا مانع اتفاق ميافتد و از اينجا درمييابم كه قدرتي بالاتر و برتر از من هميشه هست، بنابراين شما در حادثه مذكور خود را مقصر ندانيد و سرزنش نكنيد. عدم اعتماد به نفس، عدم تمركز در درس و ضعف حافظه و تپش قلب هم از آثار افسردگي است. در درمان افسردگي استفاده از دارو به تنهايي جواب نميدهد بلكه در كنار دارو كه تشخيص تجويز آن با روان پزشك است بايد روشهاي روانشناختي را نيز به كار بگيريد و اين مهم تر از دارودرماني است يعني بايد تصميم بگيريد و بخواهيد از بند افسردگي بيرون آييد و اين خواستن چيزي نيست كه كسي در شما آن را پديد آورد بلكه به اراده شما بستگي دارد. در رويكرد ا

سلامي، تصحيح و تغيير افكار و بينش فرد افسرد نسبت به خود و ديگران، شناخت واقعيت زندگي، تعديل آرزوها و انتظارات، پرورش احساس ارزشمندي مورد توجه قرار گرفته است. در اين راستا نكات ذيل را مورد توجه قرار دهيد:

1 - افكار صواب را جايگزين افطار ناصواب نماييد شناخت واقع بينگانه و صحيح، افسردگي را ميزدايد. امام علي(ع) ميفرمايد: با پرورش نيروي مقاومت و صبر در برابر ناملايمات و شكستها و با شناخت يقيني نيكو اندوهها را از بين ببر.(4) توجه زياد به گذشته و تأسف براي حادثه پيش آمده هيچ چيز را حل نميكند قرآن مجيد افراد را از تأسف بر آن چه از دست دادهاند باز داشته است.(5) اگر در واقع كوتاهي از شما سرزده افسوس بر آن و اظهار ندامت اثري ندارد و تنها مشكل خود را زياد ميكنيد .

2 - بر آن چه خدا مقدر كرده است راضي باشيد. امام صادق(ع) ميفرمايد: خداوند آسايش را در يقين و خشنودي از خدا قرار داده و غم و اندوه را در شك و ناخشنودي از خدا. پس از خدا راضي باشيد و در برابر فرمان او گردن نهيد.(6)

3 - واقعيتهاي زندگي را بشناسيد. يكي از واقعيتها توأم بودن زندگي با سختيها و ناميلايمات است و اين كه هر كس با مشكل يا مشكلاتي رو به رو ميباشد پس مشكل منحصر به شما نيست. رسول اكرم(ص) ميفرمايد: دنيا سراي دشواري است نه آسودگي هر كه اين را بداند، با اندك اميد شاد نميشود و با كمترين سختي اندوهگين نميگردد.(7)

امام علي(ع) نيز فرمودهاند: زمانه دو روز است: روزي با تو است و ديگر روز بر عليه تو اگر با تو باشد نبايد سرمست شوي و اگر بر عليه تو باشد. نبايد ديگر گردي.(8)

4 - روحيه اميدواري را در خود پرورش دهيد. در بيماري جسمي و روحي اگر بيمار خود را ببازد و به درمان و بهبود خود باور نداشته باشد قطعاً همه زحمات بي نتيجه ميماند. هيچ مشكلي نيست كه حل نشود.

مشكل نيست كه آسان نشود

مرد بايد كه هراسان نشود

5 - ايمان و باورهاي مذهبي را در خود تقويت كنيد. با انس با خدا و دعا و توبه ميتوان در برابر امواج خروشان ترس و اضطراب و افسردگي ايستادگي كرد. قرآن مجيد ميفرمايد: الا بذكر الله تطمئن القلوب؛ دل آرام گيرد زياد خدا.(9) و اين همان چيزي است كه بسياري از روانشناسان نيز پذيرفتهاند: يونگ در اين باره ميگويد: ايمان، اطمينان، اميد و قدرت را در شخص قوت بخشيده، ويژگيهاي اخلاقي و معنوي را در فرد و اجتماعات استحكام ميبخشد و برايب انسان، پايگاه بسيار محكمي در مقابل مشكلات، مصائب و محروميتهاي زندگي ايجاد ميكند. (10) كسي كه با خدا در ارتباط باشد با كسي آشنا شده كه همواره و در هر جا انيس و همراه اوست از اين رو احساس تنهايي نخواهد كرد. زندگي بدون ذكر خدا جهنمي بيش نيست چون در آن صورت همه چيز براي انسان تكراري، بي هدف و ملولآور است.

قرآن مجيد ميفرمايد: هر كس از ياد من روي بگرداند زندگي سخت در پيش خواهد داشت.(11)

پيشنهاد ما آن است كه نمازتان را با توجه بخوانيد و پس از نماز دست به سوي آسمان بلند كرده و به راز و نياز بپردازيد با اين كار هم عقدههاي دروني را گشودهايد و هم به منبع لايزال قدرت وصل شدهايد.

امام صادق(ع) ميفرمايد: چه چيز مانع ميشود كه يكي از شما هرگاه در اثر مشكلي دچار غم و اندوه شد وضو بگيرد و دو ركعت نماز بخواند و بعد از نماز دعا كند آيا نشنيدهاي كه خداوند فرموده است: از صبر و نماز كمك بگيريد.(12)

6 - برنامههاي متنوع و فرح بخش را در دستور كار خود قرار دهيد زيرا روح آدمي، نياز به تنوع مطلوب و دلپذير دارد. از گوشهگيري اجتناب ورزيد و علي رغم ميل باطني در اجتماع حاضر شويد و در اردوها و مسافرتهاي گروهي حتماً شركت داشته باشيد ورزش، تفريح و استفاده از طبيعت، شادكامي را به دنبال خواهد داشت. بهرهمندي از مصاحب با دوستان شايسته. دريچههاي مطمئني را بر خوشبيني شما خواهد گشود.

7 - با روش تلقين درماني، افكار منفي را از خود دور كنيد و بر قابليتهاي خود تأكيد بورزيد و به جنبههاي مثبت زندگي بينديشيد. اعتماد به نفس در سايه خوشبيني و مثبتنگري به دست ميآيد.

8 - با توجه و طلب آمرزش، از فشار دروني وجدان رهايي يابيد رسول خدا(ص) ميفرمايد: درد و بيماري شما، گناهان و دارو و درمان شما استغفار است.(13) كسي كه درگذشته، گناهي مرتكب شده و از آن احساس شرم و حقارت ميكند بايد اولاً از صميم قلب به عفو الهي اميدوار باشد و در صدد جبران آن برآيد. قرآن مجيد با صراحت تمام به بخشش و آمرزش الهي بشارت داده و ميفرمايد: به بندگان گنه كارم بگو از رحمت الهي نااميد نباشيد خداوند تمام گناهان شما را ميبخشد.(14)

غرق گنه نااميد مشو ز دربار ما

كه عفو كردن بود در همه دم كار ما

پينوشتها:

1 - راسل ميچل، افسردگي، ترجمه وحيد روان دوست، ص 9.

2 - همان، ص 46.

3 - محمد تقي فلسفي، كودك، ج 1، ص 418.

4 - نهج البلاغه، نامه 31.

5 - حديد ( ) آيه 23.

6 - ميزان الحكمه، ج 1، ص 611.

7 - همان، ص 612.

8 - همان.

9 - رعد ( ) آيه 28.

10 - سعيد شاملو، بهداشت رواني، ص 359.

11 - طه ( ) آيه 123.

12 - بحارالانوار، ج 88، ص 348.

13 - بحارالانوار، ج 90، ص 282.

14 - زمر (39) آيه 53.